Otomatik Soru Cevap Sistemleri, kullanıcıların doğal dilde sordukları sorulara otomatik olarak yanıt veren bilgisayar programlarıdır. Bu sistemler, doğal dil işleme (NLP) tekniklerini kullanarak, soruların anlamını çözümlemekte ve uygun cevapları veritabanları, dokümanlar veya önceden belirlenmiş bilgilerden çekmektedir.
OSCS'lerin temel bileşenleri şunlardır:
Soru İşleme: Kullanıcının sorduğu soruyu analiz edip, anahtar kelimeleri ve sorunun tipini belirler.
Bilgi Alma: İlgili bilgileri bulmak için veritabanları veya dokümanlardan bilgi çeker.
Cevap Üretme: Alınan bilgileri işleyerek doğru ve anlamlı bir cevap üretir.
Cevap Dönütü: Üretilen cevabı kullanıcıya sunar.
Soru Cevap Sistemlerini üç grupta değerlendirmek mümkündür:
Soru Türüne Göre Soru Cevaplama: Genellikle, araştırmaları basitleştirmek amacıyla, sorular belirli bir metin içinden cevaplanır. Bu, insanların ömür boyu öğrendikleri bilgileri bilgisayarın insan gibi cevaplaması düşüncesinden daha gerçekçi bir yaklaşımdır. Günümüzdeki çalışmalar genellikle, doğal dilde yazılmış bir metin içerisinden sorulan soruların cevaplanmasını içerir. Bu türde iki ana kategori vardır: açık alan ve kapalı alan soruları. Açık alan soruları belirli bir konuya odaklanırken, kapalı alan soruları daha geniş bir bilgi gerektirir. Örneğin, "Türkiye'nin en çok kazanan oyuncusu kimdir?" sorusu sinema veya spor gibi farklı alanlarda farklı cevaplar gerektirebilir.
Cevap Türüne Göre Soru Cevaplama: Bazı soruların cevapları net ve kısadır. Örneğin, "Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı kimdir?" sorusunun tek bir doğru cevabı vardır. Ancak, "Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk Cumhurbaşkanı nasıl bir kişidir?" gibi soruların cevapları kişiden kişiye değişkenlik gösterir. Bu nedenle, sorular belirli cevaplar ve belirsiz cevaplar olmak üzere iki gruba ayrılabilir.
Soru Cevaplama Yöntemlerine Göre: Soru cevaplama teknikleri, kullanılan yöntemlere göre iki ana kategoride incelenebilir: sığ ve derin yöntemler. Sığ yöntemler, cümle içindeki basit yapıların analizi ve belirli kelimeler üzerinden anlam çıkarma gibi tekniklere dayanır. Derin yöntemler ise, kelimebilim, cümle dizilimi ve anlambilim gibi daha karmaşık dil bilgisi analizlerini, ayrıca anlam belirsizliklerini, ontoloji ve ilgi çözümlemelerini içerir.
